«Қазақстан Республикасындағы адам құқықтарын қорғау: мәселелер мен перспективалар» атты конференцияның тақырыптық секцияларының бірі әйелдердің жазасын өтеу және жабық мекемелердегі жыныстық зорлық-зомбылық пен гендерлік зорлық-зомбылықтың алдын алу мәселесіне арналды. Сессия модераторы, қазақстандық құқық қорғаушы Айман Умарова бұл тақырып өте өзекті және шұғыл назар аударуды қажет ететінін атап өтті, өйткені ол бас бостандығынан айыру орындарында бірқатар бұзушылықтарға жиі ұшырайтын сотталған әйелдердің құқықтары мен қауіпсіздігіне қатысты. Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі Түзеу инспекциясының мәліметі бойынша, бүгінгі таңда еліміздегі мекемелердегі сотталғандардың жалпы саны 32 мыңнан астам адамды құрайды, оның 7,5 пайызы немесе 2483-і әйелдер. Сессия барысында осы мәселенің түрлі аспектілеріне тоқталған бірнеше баяндамалар ұсынылды. Мәселен, Қарағанды облысы бойынша ХҚО төрағасы, Адам құқықтары жөніндегі уәкіл жанындағы Үйлестіру кеңесінің мүшесі Ботагөз Аманжолова бүгінгі күннің ең үлкен проблемасы әйелдердің тұрғылықты жері бойынша жазасын өтей алмауында екенін баса айтты. Сондай-ақ проблемалық мәселелердің қатарында спикер ұзақ мерзімді қонақ бөлмелерін материалдық қамтамасыз етудің нашарлығын және балалар бөлмесінің жоқтығын, әйелдердің ұзақ мерзімге бас бостандығынан айырылуын және т.б. атады. «Талдықорған құқық қорғау орталығы» үкіметтік емес ұйымының жетекшісі Виктор Тен маңызды тақырыптардың бірі - жабық мекемелердегі әйелдердің жыныстық қол сұғылмауын көтерді. Ол бұл мәселеге жіті назар аударуды қажет ететінін, өйткені ол әділдік пен ар-намысты қорғаудың іргелі принциптеріне қатысты болатынын атап өтті. Виктор Теннің пайымынша, сексуалдық зорлық-зомбылық «көрінбей» қала береді, өйткені құрбандар қуғын-сүргіннен, әлеуметтік стигмадан және қорғаныстың толық болмауынан қорқып, қылмыстар туралы хабарлаудан қорқады. Сонымен қатар, оқиғалардың көпшілігі жай ғана жазыла бермейді немесе мекеме қызметкерлері оны жасырады. Парламентаризм институтының атқарушы директоры Алмас Қанатов құқық қорғау тәжірибесі аясында сотталған әйелдердің құқықтары мен заңды мүдделерін қорғауға қатысты мәселелерді атты. Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі Қылмыстық-атқару жүйесі комитеті төрағасының орынбасары Жәнібек Баймағанбетовтің сөзінше, мемлекеттік органдар колониялардағы әйелдердің құқықтарын сақтауға және ұстау жағдайларын жақсартуға барынша күш салуда. Туыстарымен қоғамдық пайдалы байланыстарды сақтауға және оларды әлеуметтендіру шараларына әрі жұмыспен қамтуға ерекше назар аударылады. Бұл ретте белгіленген мақсатқа сай жүйелі жұмыстар жүргізілуде, айталықәйелдерге арналған мекемелерде, әйел қызметкерлер еңбек етеді. Қазіргі уақытта қылмыстық атқару жүйесі қызметкерлерінің 34 пайызы әйелдер. Сондай-ақ, сотталған әйелдер мен олардың балаларының құқықтық жағдайын жақсарту мақсатында 2023 жылы бала үш жасқа толған соң анасымен болу мерзімі заңды түрде ұзартылатынын атап өткен жөн.Іс-шараның қорытындысы бойынша ұсынымдар жобасы сарапшылардың ұсыныстарын ескере отырып пысықталады және конференция материалдарының жинағына енгізіледі.

Ақпарат көзі: Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл