Т. Оспанқұлов Қостанай облысы кәсіпорындарының өкілдерімен өндірістік жарақаттану мәселелерін талқылады
Т. Оспанқұлов Қостанай облысы кәсіпорындарының өкілдерімен өндірістік жарақаттану мәселелерін талқылады
ҚР ЕХӘҚМ Еңбек және әлеуметтік қорғау комитетінің төрағасы – ҚР Бас мемлекеттік еңбек инспекторы Төлеген Оспанқұлов Қостанай облысына жұмыс сапары аясында өңірдің кәсіпорындары мен ұйымдары өкілдерінің қатысуымен өндірістік жарақаттану мәселелері бойынша кеңес өткізді.
Сөз басында ол еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды қамтамасыз ету мәселелері ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің (бұдан әрі – ЕХӘҚМ) ерекше бақылауында екенін атап өтті.
«Қабылданып жатқан шараларға қарамастан, биыл Қазақстанда өндірістік жарақаттануды төмендету бойынша соңғы жылдары қалыптасқан оң динамиканы сақтау мүмкін болмады.
Биылғы 5 айдың қорытындысы бойынша еліміздің кәсіпорындарында 626 жұмыскер зардап шекті, бұл 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 20,8% - ға артық (518 жұмыскер), оның 79-ы қаза тапты, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 29% - ға артық (61 жұмыскер).
Жарақаттанудың жоғары деңгейі Қостанай (61 адам зардап шекті), Абай (51 адам), Қарағанды (44 адам) облыстарында және Алматы қаласында (42 адам) және т. б. өңірлерде сақталуда.
Қостанай облысында есепті кезеңде өндірісте зардап шеккендердің саны 2023 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 91,7% - ға (36-дан 69 адамға дейін), өліммен аяқталғаны – 90% - ға (0-ден 9 адамға дейін) өсті. Сондай-ақ, өліммен аяқталған жазатайым оқиғалар санының өсуі Шығыс Қазақстан (3-тен 8-ге дейін), Жамбыл (0-ден 3-ке дейін) облыстарында орын алды», – деді ЕӘҚК басшысы.
Экономика салалары бөлінісінде зардап шеккендердің ең көп саны тау-кен металлургия өнеркәсібі кәсіпорындарында – 17 %, құрылыс саласында – 13% және коммуналдық шаруашылықта – 5% байқалады.
«Қостанай облысында зардап шеккендердің ең көп саны тау-кен металлургия өнеркәсібі кәсіпорындарында – 14 %, машина жасау саласында – 9% тіркелді. Бұл ретте жарақаттану деңгейі жоғары кәсіпорындардың бірі «Қостанай минералдары» АҚ болып табылады. Бұл кәсіпорында соңғы 5 жылда 11 адам зардап шекті, оның ішінде 1 адам қаза тапты», – деп толықтырды Төлеген Оспанқұлов.
Жүргізілген тергеу материалдарын талдау көрсеткендей, адам өлімімен аяқталатын жазатайым оқиғалардың негізгі себептері: жұмыскердің еңбекті қорғау және еңбек тәртібі талаптарын өрескел бұзуы – 33% (101 жағдай); жол-көлік оқиғалары – 11,4% (35 жағдай); жұмыс берушінің жұмыс жүргізуді қанағаттанарлықсыз ұйымдастыруы – 31% (96 жағдай).
Сондай-ақ, Бас мемлекеттік еңбек инспекторы еңбек инспекциясы жөніндегі жергілікті органдар еңбекті қорғау саласындағы бұзушылықтардың алдын алу бойынша кешенді жұмыс жүргізбейтін өңірлер бойынша ЕӘҚК жүргізген талдау туралы хабарлады.
«2023 жылы еңбек инспекторлары кәсіпорындарды профилактикалық бақылау шеңберінде 173 тексеру жүргізді, ал биылғы 1 тоқсанда барлығы 11 тексеру жүргізілді. Бұл ретте Қостанай облысында 2023 жылы және осы жылдың 1 тоқсанында кәсіпорындарға барумен профилактикалық бақылау шеңберінде бірде-бір тексеру жүргізілген жоқ. Бұл еңбек инспекциясы жөніндегі жергілікті органның әлсіз жұмысын көрсетеді», – деп атап өтті Оспанқұлов.
2024 жылғы 1 маусымдағы мәліметтер бойынша, өндірісте зардап шеккендердің саны 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 20,8% - ға өсті (518 жұмысшы). Оның ішінде Қостанай облысында бір айда зардап шеккендердің саны 13% - ға (61-ден 69-ға дейін) өсіп отыр.
Төлеген Оспанқұлов Қостанай облысының еңбек инспекциясы басқармасына жазатайым оқиғалардың себептерін жою жөніндегі іс-шараларды әзірлеуді, өңірде өндірістік жарақаттанудың өсу себептері туралы талдамалық анықтаманы және қабылданған шараларды растайтын құжаттармен бірге тапсырды. Сондай-ақ Өндірістік жарақаттану деңгейі жоғары әрбір кәсіпорында еңбек жағдайлары мен еңбекті қорғауды қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлеуді тапсырды.
«Статистикаға сәйкес, 2023 жылы тексерілген 1 млн 692 мың жұмыскердің 519 мыңы (35%) зиянды және қауіпті еңбек жағдайларында жұмыс істейді, оның ішінде Қостанай облысында – 22,3 мың. Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары бар жұмыстарда жұмыс істейтін жұмыскерлерге жұмыс беруші еңбек заңнамасына сәйкес кепілдіктер мен өтемақылар береді (жұмыс уақытының қысқартылған ұзақтығы, қосымша жыл сайынғы еңбек демалысы және еңбекақы мөлшерінің жоғарылауы, сүт, емдік және профилактикалық тамақтану). Мәселен, 2023 жылы 697 мың жұмыскер 255 млрд теңге сомасына зияндылығы үшін өтемақы алды, бұл 2022 жылмен салыстырғанда 23% - ға көп. Қостанай облысында бұл өтемақыны 7,7 млрд теңгеге 39 мың жұмыскер алды, бұл 2022 жылмен салыстырғанда 13% - ға көп», – деді ол.
ЕӘҚК басшысы ЕХӘҚМ салауатты және қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз ету үшін шаралар кешенін қабылдап жатқанын айтты.
2019 жылдан бастап 7 алтын ережені көздейтін «Нөлдік жарақат - Vision Zero» тұжырымдамасын ілгерілету бойынша жұмыс басталды. Бүгінгі таңда 580 кәсіпорын осы тұжырымдамаға қосылды, оның 58-і Қостанай облысының кәспорындары.
Республика кәсіпорындарында 18 мыңнан астам өндірістік кеңес құрылып, жұмыс істейді, онда 24 мыңнан астам еңбекті қорғау жөніндегі техникалық инспекторлар жұмыс істейді. 2023 жылы олар 111 593 тексеру жүргізді, соның нәтижесінде еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау талаптарының 142 мыңнан астам бұзушылықтары анықталды, оның ішінде 121 мыңы жойылды.
«Қостанай облысында 849 өндірістік кеңес жұмыс істейді, онда еңбекті қорғау жөніндегі 1051 техникалық инспектор жұмыс істейді. Олардың әлеуетін пайдалану қажет. Өндірістік кеңестермен өзара іс-қимыл еңбек инспекторларының жұмысындағы бағыттардың бірі болуға тиіс.
Еңбек кодексіне норма енгізілді, оған сәйкес құрылыс алаңында бір мезгілде бірнеше ұйымдар (екі және одан да көп) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау талаптарын сақтау жөніндегі жұмыстарды жалпы үйлестіруді бас мердігер жүзеге асырады, яғни тікелей бақылауды жүзеге асырады: бас мердігер – мердігер. Бүгінгі күнде 258 кәсіпорын осындай бақылау моделін енгізді, ал Қостанай облысында – 39. Бұл ретте, жоғарыда айтқанымдай, жарақаттанудың негізгі үлесі құрылыс нысандарына тиесілі. Сондықтан осы бағыттағы жұмысты күшейту қажет», – деп атап өтті КТҚС басшысы.
Сондай-ақ, ол еңбек жағдайларын жақсартуды және өндірістік жарақаттану мен кәсіптік аурулар деңгейін төмендетуді көздейтін ҚР-дағы 2024-2030 жылдарға арналған қауіпсіз еңбек тұжырымдамасы туралы айтып берді. Онда еңбекті қорғау жөніндегі шараларды қаржыландыруда жаңа тәсілдерді қолдану; қызметкерлерді жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру жүйесіне қатысуды жандандыру; алдын алу, өтемақы және оңалту шараларын жүргізу; еңбек еңбекті қорғау жөніндегі білімді оларды бөлу және білімді тәуелсіз бағалауды енгізу арқылы оқыту және тексеру; қоғамдық бақылаудың рөлін күшейту; заманауи технологияларды қолдана отырып, жұмыс орындарын сапалы бағалауды жүргізу қарастырылған.
Қорытындылай келе Төлеген Оспанқұлов Қостанай облысының әкімдігіне және өңірдің жұмыс берушілеріне ҚР-дағы 2024-2030 жылдарға арналған қауіпсіз еңбек тұжырымдамасы шеңберінде өндірістік жарақаттануды азайту және жұмыскерлердің еңбегін қорғау жағдайларын қамтамасыз ету жөніндегі жұмысты күшейтуді ұсынды.
Ақпарат көзі:
Біздің Telegram арнамызға жазылыңыз және барлық маңызды оқиғалардан хабардар болыңыз, мына сілтеме -
