Бүгін Астана қаласында «Қаржы пирамидаларын қалай тануға болады, «дропперлер» деген кімдер және заңды бұзбауға қатысты басқа да кеңестер» тақырыбында ҚР Қаржылық мониторинг агенттігінің (бұдан әрі – ҚМА) форумы өтті.

Құттықтау сөзінің аясында ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің (бұдан әрі – ҚНРДА) Төрағасы Мәдина Әбілқасымова мемлекет қаржы пирамидаларының қауіптілік дәрежесін едәуір төмендетуге, халықтың хабардарлығын арттыруға және азаматтардың қаржылық әл-ауқатын қорғауды күшейтуге мүмкіндік берген жүйелі және ауқымды жұмыс жүргізіп отырғанын атап өтті.

«Қаржылық алаяқтыққа қарсы іс-қимылдың барынша маңызды бағыты азаматтардың қаржылық сауаттылығын арттыру болып табылады», - деп атап өтті Мәдина Әбілқасымова. «Білімді және хабардар азаматтар өздерінің қаржылық мүдделерін қорғауға және ықтимал қауіптерді танып-білуге қабілетті».

Форумға мемлекеттік органдардың, Қазақстан қаржыгерлері қауымдастығының, медиа нарықтың өкілдері, блогерлер мен инфлюенсерлер қатысты.

Баяндама барысында ҚНРДА Төрағасының бірінші орынбасары Нұрлан Әбдірахманов қаржы пирамидалары мен қаржылық алаяқтыққа қарсы іс-қимыл бойынша бірлесіп жұмыс істеудің маңыздылығын атап өтті. Ол ҚНРДА міндеттерінің бірі қаржылық қызметтерді тұтынушылардың мүддесін қорғаудың тиісті деңгейін қамтамасыз ету, сондай-ақ қаржы жүйесіне деген сенім мен қаржылық сауаттылық деңгейін арттыру болып табылатынын да атап өтті.

Осыған байланысты, Агенттіктің жұмысы бірнеше негізгі бағытқа негізделген. Қаржы секторындағы қаржы пирамидаларына қарсы іс-қимыл шеңберінде заңнамалық және нормативтік реттеу, сондай-ақ қаржы нарығының субъектілерін тексеру жүргізіледі, соның нәтижесінде бүгінгі күні алаяқтық операциялар жүргізу белгілері бар қаржы нарығына жосықсыз қатысушылардың қызметі іс жүзінде тоқтатылды - нәтижесінде 4,6 мың субъектінің ішінен Агенттіктің реттеу және қадағалау аясына шамамен 1 110 ұйым кірді. Заңнамалық талаптарды орындамаған қалған 3,5 мың кредит беру субъектілері таратылды немесе қайта ұйымдастырылды. Бүгінгі күні 970 субъектінің микроқаржылық қызметке берілген лицензиясы бар.

«Жедел өзара іс-қимыл жасау және қаржы пирамидаларына қарсы іс-қимыл бойынша келісілген шаралар қабылдау үшін 2020 жылы ведомствоаралық жұмыс тобы құрылды, оның құрамына Бас прокуратура, ҚМА, ІІМ, АҚДМ және Ұлттық Банктің өкілдері кірді», - деді Нұрлан Әбдірахманов.

Сонымен қатар, қаржы пирамидаларының қызметін анықтау және жолын кесу бойынша мемлекеттік және құқық қорғау органдарының өзара іс-қимыл алгоритмін көздейтін Іс-шаралар жоспары бекітілді.

Аталған Жоспар шеңберінде 39 белгіден тұратын қаржы пирамидалары белгілерінің тізбесі әзірленді. Бекітілген белгілердің негізінде халықты алдын ала ескерту үшін Агенттіктің ресми сайтында 2021 жылдан бастап олардың іс-әрекеттеріне азаматтардан шағымдар келіп  түскен, кепілді кіріс алуға уәде берілетін, ақша тарту қызметінің белгілері бар ұйымдардың тізімі жарияланып тұрады. Қазіргі уақытта аталған тізімге 282 субъект енгізілді.

Екінші негізгі бағыт қаржылық алаяқтыққа қарсы іс-қимыл болып табылады, оның шеңберінде Агенттік мүдделі мемлекеттік органдармен бірлесіп кредиттік және интернет алаяқтық тәуекелдерін төмендетуге және қауіптердің алдын алуға бағытталған шаралар кешенін іске асырды.

Заңнамалық деңгейде кредиттер беру жөніндегі нормалар жетілдірілді. Олардың ішінде, кредиттер алудан ерікті түрде бас тартуды белгілеу, нақты уақыт режимінде кредиттік өтінімдер бойынша мәліметтерді кредиттік бюроға беру жөніндегі банктер мен МҚҰ-ның міндеті, клиентті биометриялық идентификаттауды жүргізбей электрондық қарыздар беруге тыйым салу.

Қосымша нормативтік деңгейде 2023 жылы банктер мен МҚҰ-ның мобильді қосымшаларының қауіпсіздігіне қойылатын талаптар күшейтілді.

Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі транзакцияларды бұғаттау және мәліметтерді құқық қорғау органдарына беру үшін алаяқтық операциялар туралы деректерді жинауды және өңдеуді жүзеге асыратын Антифрод-орталық құруды бастады.

Бұдан басқа, электрондық банктік қызметтерді көрсету кезінде банктерге қойылатын талаптарды күшейту бойынша шаралар қабылданды, олар клиенттің өзінің шотына қарыз (микрокредит) түскені туралы және үшінші тұлғалардың пайдасына ақша аудару кезінде алаяқтықтың ықтимал тәуекелдері туралы хабардар етуді қамтиды.

«Алаяқтыққа, қаржы пирамидаларына және есірткінің заңсыз айналымына қарсы іс-қимыл әрбір азамат үшін маңызды міндет болып табылады және  біз біріккен күш-жігермен ғана оның тиімді орындалуын қамтамасыз етеміз», - деп қорытындылады Нұрлан Әбдірахманов.

Сыртқы коммуникациялар басқармасы

+7 (727) 237 1089, press@finreg.kz

Ақпарат көзі: Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі