8 қарашада Адам құқықтары жөніндегі уәкіл Артур Ластаевтың төрағалығымен Ұлттық алдын алу тетігі (ҰАТ) қатысушыларының 2023 жылға арналған жабық мекемелерге бару қорытындылары туралы жиынтық есебінің таныстырылымы өтті.

Іс-шара дөңгелек үстел форматында ұйымдастырылды, оған онлайн және офлайн режимде 200-ге жуық маман қатысты.

  Қатысушылар қатарында Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы Адам құқықтары жөніндегі комиссияның төрағасы Игорь Рогов, БҰҰ Даму бағдарламасының Қазақстандағы Тұрақты өкілі Катаржина Вавьерниа, ҚР Парламенті Мәжілісінің Заңнама және сот-құқықтық реформа комитетінің төрайымы Снежанна Имашева, БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі Жоғарғы комиссары басқармасының Орталық Азиядағы өңірлік өкілі Матильда Богнер, Адам құқықтары жөніндегі уәкіл жанындағы Үйлестіру және сарапшылық кеңестердің, ҰАТ мүшелері, үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері қатысты.

  Отырысты ашқан Адам құқықтары жөніндегі уәкіл Артур Ластаев өз кеңсесі жұмыстың жаңа форматына көшкенін атап өтті: енді мемлекеттік органдар тапсырмаларды орындамаса, Уәкіл тиісті министрліктерге жеке ұсыныстар береді.

2023 жылы ҰАТ қатысушылары 461 профилактикалық бару жүргізді, оның ішінде 422-сі жоспарлы және 33-і арнайы.

ҰАТ мониторингі барлығы 474 мандат берілген аумақты қамтыды. Бұл – Ішкі істер, Оқу-ағарту, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау, Денсаулық сақтау, Қорғаныс министрліктері мен Ұлттық қауіпсіздік комитетінің мекемелері.

Мониторинг нәтижелері бойынша мемлекеттік органдарға 3 мыңнан астам ұсынымдар берілді, олардың жартысына жуығы (40%) қазірдің өзінде орындалды. Ұсыныстардың сипаты негізінен қамауда ұстау жағдайлары, заттарды алу, құқықтық білім беру, медициналық көмек көрсету, санитарлық нормаларды сақтау және т.б. қамтиды.

Омбудсмен сондай-ақ азаптаулар мен қатыгездіктің алдын алу бойынша өзінің аймақтық өкілдерінің жұмыс нәтижелерін саралап, олардың ҰАТ жұмысына кедергі келтірмейтінін, бірақ тәуелсіз барулар жүргізетінін атап өтті.

«ҰАТ тәуелсіздігі – ең маңызды басымдық, біз олардың қызметіне ешкімнің араласуына ешқашан жол берген емеспіз және бермейміз», - деді Артур Ластаев.

Өткен жылы өкілдер ұйымдар мен мекемелерге 684 рет барған. Олардың ішінде 424-і ҰАТ мандатындағы мекеме болса, 182-сі басқа мекеме – жалпы білім беретін мектептер, сайлау учаскелері және т.б.

Жабық мекемелер мониторингінің нәтижелері бойынша Уәкіл өкілдерінің ұсынысымен 258 лауазымды тұлға, ҰАТ қатысушыларының бастамасымен тағы 17 лауазымды тұлға жауапкершілікке тартылды.

Омбудсмен жиынтық есепті дайындауға қатысқан Үйлестіру кеңесінің мүшелеріне ерекше алғысын білдірді және ҰАТ қатысушыларының баяндамалары негізінде мандат институттарындағы нақты жағдайды көрсетті. Сонымен қатар, Артур Ластаев шараның бірлескен ұйымдастырушылары – БҰҰ-ның Қазақстандағы Даму бағдарламасына алғысын білдірді.

Еске салайық, Ұлттық алдын алу тетігінің қызметі жазаны орындайтын мекемелер мен органдарға баруға бағытталған және азаптаулардың және басқа да қатыгез, адамгершілікке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын қарым-қатынас пен жазалаудың алдын алу жүйесі ретінде жұмыс істейді.

Ақпарат көзі: Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл