Жер бетіндегі алма атаулының атасы Сиверс алмасы гүлдеді. «Жоңғар Алатауы» мемлекеттік ұлттық паркі қызметкерлерінің айтуынша, бұл жолы алманың гүлдену дәрежесі бес балға жеткен, бірнеше жылдан бері мұндай деңгей байқалмаған дейді мамандар. Сонымен қатар мұнда жабайы алма ағашының көшеттері тұрақты түрде көбейтіліп келеді. Ғылыми зерттеулерге сүйене отырып, жыл сайын 30 гектар жерге көшет отырғызылады. Сондай-ақ сарапшылар табиғи тіршілік ету ортасында Сиверс алма ағашының түрішілік әртүрлілігі байқалатынын айтады. Тек ұлттық парктің аумағының өзінде жабайы алма ағашының 40-қа жуық түрі өседі, олар биылғы жылы мамыр айының басында жаппай гүлдеген. Бұл сирек кездесетін оқиғаны насихаттау үшін ұлттық парктің Сарқан филиалының қызметкерлері «Visit Zhetysu» туристік ақпараттық орталығымен бірлесіп инфотур ұйымдастырды, - деп хабарлайды Жетісу облысы әкімінің баспасөз қызметі.

«Жоңғар-Алатау» МҰТП-ның жалпы аумағы 365 мың гектардан асады. Ұлттық парктің аға ғылыми қызметкері Саят Игембаевтың айтуынша, еліміздегі бірегей жабайы алма ағашы көшеттерінің жартысына жуығы Жетісу аумағындағы ұлттық саябаққа тиесілі. Бұл ретте әлемдік маңызы бар құнды генофондты сақтау - маңызды міндет. Бір ғана Ұлттық парктің Сарқан филиалының аумағында жыл сайын 17-18 мың жас көшет отырғызылады.

«Біздің филиалдың аумағында Сиверс алма ағаштары теңіз деңгейінен 800-ден 1900 метрге дейінгі биікте өседі. Алма бақтары төменде көбірек болса, жоғарыға көтерілгенде, алма көшеттері қайыңмен, шыршалармен кезектесе отырғызылғанын аңғаруға болады. Ұлттық парктің аумағында 150 жылдан асқан алма ағаштары бар. Бұл қазірдің өзінде реликтілер қатарында. Сонымен қатар ағаштардың көпшілігіне кемінде 50 жыл болған, яғни олар жетілген ағаштар. Сиверс алма ағашы 6-8 жылдан 125 жылға дейін немесе одан да көп уақыт жеміс бере алады. Сондай-ақ ұлттық парктегі көшеттердің аралығы жиі отырғызылған», - деп атап өтті Саят Байғасымұлы.

Сиверс алма ағаштарының биылғы жылы гүлдеуі ұлттық парктің қызметкерлерін ерекше қуантады, өйткені бірнеше жылдан бері биылғыдай жаппай гүлдеу болмаған. «Осы маусым біз үшін тосынсыйға толы болды. Температураның жайлылығы мен ылғалдың молдығынан  ағаштар жаппай жақсы гүлдеді. Ағаштар мен бұталардың гүлдеуі мен жеміс беруін бағалайтын Каппер шкаласына сәйкес, Сиверс алма ағаштарының гүлдеу дәрежесі биыл бес ұпайға жетіп отыр, яғни бұл - максималды балл», - дейді ұлттық парк қызметкері.

Жалпы Сиверс алма ағашының табиғи гүлдеуін көрем деушілер үшін ұлттық паркте ғылыми-танымдық туристік маршрут ұйымдастырылады. Келушілер сапар барысында бірнеше рет аялдап, қарлы тау шыңдарын, ғасырлық шыршалар мен гүлдеген алма ағаштарының таңғажайып көрінісін тамашалай алады. Ол үшін теңіз деңгейінен 1300 метр биіктіктегі «Көктерек» кордонына көтерілу керек. Бұл ретте Сиверс алма ағашы Қазақстан Республикасының Қызыл кітабына енгізілгенін және оны халықаралық табиғатты қорғау одағы сирек кездесетін түр ретінде қорғайтынын есте ұстаған жөн. Яғни бұл гүлдерді, тұқымдарды, жемістерді, ағаштардың қандай да бір бөліктерін жинауға, әсіресе оларды бүлдіруге немесе сындыруға қатаң тыйым салынғанын білдіреді.

- Жетісу алма ағаштарының әлемде теңдесі жоқ, бұл – біздің еліміздің ең құнды байлығының бірі. Егер біздің ұлттық саябаққа келетін болсаңыз,  таудың таза ауасымен тыныстап, аралардың ызыңы мен құстардың үнінен ләззат алып, гүлдеген ағаштардың әсемдігі мен Жер бетіндегі ең көне алма ағаштардың хош иісіне тәнті болып, Жетісудың құнарлы аймағына ұмытылмас саяхат жасайтыныңызға бек сенімдімін! – дейді «Жоңғар- Алатауы» МҰТП аға ғылыми қызметкері Саят Байғасымұлы.

Еске салсақ, Жетісу облысында жыл сайын «Сиверс алма ағашының гүлдеуі» атты ауқымды фестиваль өткізіледі, ол мәдени шара ретінде Жапониядағы сакураның гүлдеуінен ешбір кем түспейді. Биылғы жылғы елдегі су тасқыны жағдайын ескере отырып, бұл шараны ауқымды фестиваль емес, ақпараттық баспасөз туры ретінде өткізу туралы шешім қабылданды.

Жетісу облысы әкімінің баспасөз қызметі

Фотограф: Дмитрий Ерофеев

Ақпарат көзі: Жетісу облысының әкімдігі