2024 жылғы 1 тамыздағы жағдай бойынша Қазақстан Республикасының сақтандыру секторында 24 сақтандыру ұйымы бар, оның 9-ы – өмірді сақтандыру бойынша.

2024 жылғы шілденің қорытындысы бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының активтері негізінен сақтандыру қызметі бойынша кірістің өсуі нәтижесінде 3,7%-ға 2,7 трлн теңгеге дейін ұлғайды (2024 жылдың басынан бері 9,0%-ға өсу).

2024 жылғы 1 тамыздағы жағдай бойынша активтер құрылымында ең көп үлес бағалы қағаздарға – 73,9% (2,0 трлн теңге, оның ішінде мемлекеттік бағалы қағаздар – 37,5%), екінші деңгейдегі банктердегі ақшалай қаражат пен салымдарға – 4,4% (120 млрд теңге), сақтандыру дебиторлық берешекке – 5,5%  (150 млрд теңге) тиесілі.

Валюталар бойынша сақтандыру ұйымдарының активтеріндегі анағұрлым үлкен үлес ұлттық валютадағы активтерге – 75%, АҚШ долларымен – 24%, еуромен – 1% тиесілі. Бұл ретте өмірді сақтандыру жөніндегі компаниялардың ұлттық валютамен активтері олардың активтерінің 82%-ын, жалпы сақтандыру жөніндегі компаниялардың – 68%-ын құрайды. Өмірді сақтандыру жөніндегі компаниялардың АҚШ долларымен активтері – 18%, жалпы сақтандыру жөніндегі компаниялардың активтері – 30%.

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының міндеттемелері сақтандыру резервтерінің өсуі нәтижесінде 2024 жылғы шілдеде  4,4%-ға 1,9 трлн теңгеге дейін ұлғайды (2024 жылдың басынан бері 4,3%-ға өсу), бұл жасалатын сақтандыру шарттарының және күтілетін төлемдердің өскенін көрсетіп отыр. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының міндеттемелері негізінен ұлттық валютамен көрсетіліп 83%-ды, АҚШ долларымен – 14%-ды, еуромен – 2%-ды құрайды. Жалпы алғанда, валюталардың арақатынасы сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының активтер мен міндеттемелер валюталарының сәйкес келуі қағидатын сақтағанын көрсетіп отыр.

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының меншікті капиталы негізінен сақтандыру қызметінен алынған пайда есебінен  2024 жылғы шілдеде 2,1%-ға немесе 17,8 млрд теңгеге 853 млрд теңгеге дейін ұлғайды (2024 жылдың басынан бері 5,6%-ға төмендеу).

2024 жылғы шілдеде сақтандыру нарығы бойынша таза пайда сақтандыру және инвестициялық қызметтен алынған кірістер есебінен 15,4 млрд теңге болды (2024 жылдың басынан бері – 112,5 млрд теңге).

2024 жылғы шілдеде жеке және заңды тұлғалар бойынша жасалған сақтандыру шарттарының саны 3 317 мың шартты құрады, бұл 2024 жылдың алдыңғы айымен салыстырғанда 58,1%-ға көп. 2024 жылдың басынан бері жеке және заңды тұлғалар бойынша жасалған сақтандыру шарттарының саны 13 768  мың шартты құрады, бұл 2023 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 47,8%-ға артық. Негізгі өсім жазатайым оқиғалардан сақтандыру (2 687 мың шарт, 144,7%-ға өсу) және өмірді сақтандыру (610 мың шарт, 38,4%-ға өсу) бойынша шарттарға тиесілі.

2024 жылғы шілдеде сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандыру сыйлықақылары 154,6 млрд теңгені құрады. 2024 жылдың басынан бері сақтандыру сыйлықақылары 823,9 млрд теңгені құрады, бұл 2023 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 42,6%-ға көп. Көрсетілген кезеңдер үшін сақтандыру сыйлықақылары көлемінің ұлғаюы жасалатын сақтандыру шарттары санының өсу үрдісіне сәйкес келеді және елде, әсіресе ерікті түрлердегі сақтандыруға сұраныстың артқанын көрсетеді.

Сақтандыру сыйлықақыларының өсуінің негізгі драйвері ерікті жеке сақтандыру сыныбы болып табылады, олар бойынша сақтандыру сыйлықақыларының көлемі 2024 жылғы 7 ай ішінде 381,6 млрд теңгені құрады, бұл өткен жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 114,3%-ға көп. Өсу, негізінен, жазатайым жағдайлардан сақтандыру (82,1%-ға немесе 27,8 млрд теңгеге өсу) және зейнетақы аннуитеттік сақтандыру (3,1 есеге немесе 130,3 млрд теңгеге өсу) бойынша сыйлықақылардың ұлғаюымен  байланысты.

Ерікті мүліктік сақтандыру бойынша сақтандыру сыйлықақылары ағымдағы жылдың басынан бастап 295,8 млрд теңгені құрады, бұл өткен жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 3,1%-ға көп. Өсу, негізінен, мүлікті зияннан сақтандыру бойынша жиналған сыйлықақылар сомасының  ұлғаюымен (10,1%) байланысты.

Міндетті сақтандыру бойынша жыл басынан 146,5 млрд теңге сомаға сақтандыру сыйлықақылары жиналды, бұл өткен жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 29,8%-ға көп. Ұлғаю, негізінен, Қызметкерді жазатайым оқиғалардан мiндеттi сақтандыру туралы заң шеңберінде жүзеге асырылатын, сақтандырудың аталған сыныбын ерікті жеке аннуитеттік сақтандырумен біріктіруді ескере отырып, қызметкерді жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру (68,3%-ға немесе 32,8 млрд теңгеге өсу) бойынша орын алды.

2024 жылғы шілдеде сақтандыру төлемдері 31,1  млрд теңгені (112,7 мың төлем бойынша) құрады. 2024 жылдың басынан бері сақтандыру төлемдері 176,1 млрд теңгені (759,8 мың төлем бойынша)  құрады, бұл өткен жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда  25,0%-ға көп. Өсу, негізінен, қызметкердің  жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру бойынша сақтандыру төлемдерінің ұлғаюына байланысты, бұл 2024 жылы сақтандырудың осы сыныбы шеңберінде зиянды еңбек жағдайында еңбек ететін жұмысшыларға жаңа арнайы әлеуметтік төлемдер енгізілуіне байланысты.

2024 жылғы 7 айда сақтандыру ұйымдары есебінен арнайы әлеуметтік төлемдерді жүзеге асыру үшін 7 394 зейнет алдындағы аннуитеттік сақтандыру шарты 16,4 млрд теңге сомаға жасалды, қазірдің өзінде олар бойынша 1,2 млрд теңге сомаға төлемдер  жүзеге асырылды.

Сыртқы коммуникациялар басқармасы

+7 (727) 237 1089, press@finreg.kz

Ақпарат көзі: Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі