2024 жылғы 1 қыркүйектегі жағдай бойынша Қазақстан Республикасының сақтандыру секторында 24 сақтандыру ұйымы бар, оның 9-ы – өмірді сақтандыру бойынша.

2024 жылғы тамыздың қорытындысы бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының активтері негізінен сақтандыру қызметі бойынша кірістің өсуі нәтижесінде 1,9%-ға 2,8 трлн теңгеге дейін ұлғайды (2024 жылдың басынан бері 11,1%-ға өсу).

2024 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша активтер құрылымында ең көп үлес бағалы қағаздарға – 74,2% (2,1 трлн теңге, оның ішінде мемлекеттік бағалы қағаздар – 38,7%), екінші деңгейдегі банктердегі ақшалай қаражат пен салымдарға – 4,5% (124 млрд теңге), сақтандыру дебиторлық берешекке – 5,2%  (144 млрд теңге) тиесілі.

Валюталар бойынша сақтандыру ұйымдарының активтеріндегі анағұрлым үлкен үлес ұлттық валютадағы активтерге – 74,5%, АҚШ долларымен – 24,4%, еуромен – 0,6% тиесілі. Бұл ретте өмірді сақтандыру жөніндегі компаниялардың ұлттық валютамен активтері олардың активтерінің 81,5%-ын, жалпы сақтандыру жөніндегі компаниялардың – 67,3%-ын құрайды. Өмірді сақтандыру жөніндегі компаниялардың АҚШ долларымен активтері – 18,2%, жалпы сақтандыру жөніндегі компаниялардың активтері – 30,7%.

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының міндеттемелері сақтандыру резервтерінің өсуі нәтижесінде 2024 жылғы тамызда  1,6%-ға 1,9 трлн теңгеге дейін ұлғайды (2024 жылдың басынан бері 19,3%-ға өсу), бұл жасалатын сақтандыру шарттарының және күтілетін төлемдердің өскенін көрсетіп отыр. 

 Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының міндеттемелері негізінен ұлттық валютамен көрсетіліп 83,4%-ды, АҚШ долларымен – 13,7%-ды, еуромен – 1,4%-ды құрайды. Жалпы алғанда, валюталардың арақатынасы сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының активтер мен міндеттемелер валюталарының сәйкес келуі қағидатын сақтағанын көрсетіп отыр.

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының меншікті капиталы негізінен сақтандыру қызметінен алынған пайда есебінен  2024 жылғы шілдеде 2,4%-ға немесе 20,6 млрд теңгеге 874 млрд теңгеге дейін ұлғайды (2024 жылдың басынан бері 3,3%-ға төмендеу).  

2024 жылғы тамызда сақтандыру нарығы бойынша таза пайда сақтандыру және инвестициялық қызметтен алынған кірістер есебінен 20,9 млрд теңге болды (2024 жылдың басынан бері – 133,5 млрд теңге).

2024 жылғы тамызда жеке және заңды тұлғалар бойынша жасалған сақтандыру шарттарының саны 2 170 мың шартты құрады, бұл 2024 жылдың алдыңғы айымен салыстырғанда 2,5%-ға аз. 2024 жылдың басынан бері жеке және заңды тұлғалар бойынша жасалған сақтандыру шарттарының саны 14 847 мың шартты құрады, бұл 2023 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 36,3%-ға артық. Негізгі өсім жазатайым оқиғалардан сақтандыру (3 284 мың шарт, 152,9%-ға өсу) және өмірді сақтандыру (578 мың шарт, 30,1%-ға өсу) бойынша шарттарға тиесілі.

2024 жылғы тамызда сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қабылданған сақтандыру сыйлықақылары 142,5 млрд теңгені құрады. 2024 жылдың басынан бері сақтандыру сыйлықақылары 966,4 млрд теңгені құрады, бұл 2023 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 47,6%-ға көп. Көрсетілген кезеңдер үшін сақтандыру сыйлықақылары көлемінің ұлғаюы жасалатын сақтандыру шарттары санының өсу үрдісіне сәйкес келеді және елде сақтандыруға, әсіресе сақтандырудың ерікті түрлеріне сұраныстың ұлғайғанын көрсетеді.

Сақтандыру сыйлықақыларының өсуінің негізгі драйвері ерікті жеке сақтандыру сыныбы болып табылады, ол бойынша сақтандыру сыйлықақыларының көлемі 2024 жылдың 8 айында 470,7 млрд теңгені құрады, бұл өткен жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 119,3%-ға көп. Өсу, негізінен, жазатайым оқиғалардан сақтандыру бойынша (92,5%-ға немесе 35,9 млрд теңгеге өсу) және зейнетақы аннуитеттік сақтандыру бойынша (3,5 есе немесе 175,6 млрд теңгеге өсу) сыйлықақылардың ұлғаюына байланысты.

Ерікті мүліктік сақтандыру бойынша сақтандыру сыйлықақылары ағымдағы жылдың басынан бері 325,7 млрд теңгені құрады, бұл өткен жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 5,2%-ға көп. Өсу, негізінен, мүлікті залалдан сақтандыру бойынша жиналған сыйлықақылар сомасысың ұлғаюына байланысты (16,1%).

Міндетті сақтандыру бойынша жыл басынан бері 170,0 млрд теңге сомаға сақтандыру сыйлықақылары жиналды, бұл өткен жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 30,2%-ға артық. Ұлғаю, негізінен, Қызметкерді жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру туралы заңның шеңберінде жүзеге асырылатын ерікті жеке аннуитеттік сақтандырумен сақтандырудың осы сыныбын біріктіруді ескере отырып, қызметкерді жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру бойынша (68,3%-ға немесе 37,9 млрд теңгеге өсу) орын алды.

2024 жылғы тамызда сақтандыру төлемдері 26,8  млрд теңгені құрады (110,3 мың төлем бойынша). 2024 жылдың басынан бері сақтандыру төлемдері 202,9 млрд теңгені құрады (870 мың төлем бойынша), бұл өткен жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 23,7%-ға көп. Өсу, негізінен, қызметкерді жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру бойынша сақтандыру төлемдерінің ұлғаюына байланысты, бұл 2024 жылы аталған сақтандыру сыныбының шеңберінде зиянды еңбек жағдайларында жұмыс істейтін қызметкерлерге жаңа арнайы әлеуметтік төлемдердің енгізілуімен байланысты.

Сыртқы коммуникациялар Басқармасы

+7 (727) 237 1089, press@finreg.kz

Ақпарат көзі: Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі