Сауда және интеграция бірінші вице-министрі Айжан Бижанова жұмыс сапарымен Павлодар облысына барып, өңірдің тұрғындарымен және бизнес-қоғамдастығымен кездесті.  Бұл кездесуде ішкі сауданы дамыту және жергілікті тауар өндірушілерді қолдау мәселелері талқыланды.

Елдің ЖІӨ-нің 18%-н алатын сауда экономиканың негізгі салаларының бірі болып табылады. Айжан Бижанова сауда нысандарын салу және жаңғырту үшін кредиттер бойынша пайыздық мөлшерлемені субсидиялауды қамтитын ішкі сауда  субъектілерін жаңа мемлекеттік қолдау туралы баяндады. Түпкілікті қарыз алушы үшін пайыздық мөлшерлеме 8,5-9% құрайды, сондай-ақ жетіспейтін кепілдікті қамтамасыз ету үшін кредиттерге кепілдік берілетін болады.

«Биыл ішкі сауда субъектілері үшін несиелерді арзандатуға, соның ішінде сауда нысандарын салу мен жаңғыртуға 4 млрд теңге бөлінді. Оның орнына ішкі сауда субъектілері отандық өнім шығаруды ынталандыруға міндетті», - деп атап өтті бірінші вице-министр.

Сондай-ақ ол экспорт пен импорт арасындағы сауда теңгерімінің жақсарғанын атап өтті. Оның ішінде  шикізаттық емес экспорттың өсуі мен импорттың төмендеуі бар. 2024 жылы экспортталатын өнім желісі және жаңа әріптеселдердің саны кеңейді. Сондай-ақ электрондық сауда белсенді дамуда.

Сауда министрлігі нарықтардың заманауи инфрақұрылымын қалыптастыра отырып, ішкі сауданы жаңғырту бойынша жұмыс жүргізуде. 2025 жылға қарай Қазақстанның барлық базарлары жаңғыртылуы тиіс. Белгіленген мерзімде аяқталмаған объектілер жабылуы, ал жалға алушылар басқа базарлар мен сауда объектілері арасында бөлінетін болады. Сауда объектілерін цифрландыруға және мемлекеттік қолдау тетіктерін тартуға ерекше көңіл бөлінеді.

Айжан Бижанова Солтүстік Қазақстан облысындағы дүкендерді кооперациялау жөніндегі пилоттық жобаны атап өтті.

Кездесуде «ЭкоДом-Павлодар» ЖШС директоры Марина Рейдина дүкен сөрелерінде қазақстандық өнімдердің орнын арттыру  туралы сұрақ қойды. Сауда және интеграция бірінші вице-министрі Айжан Бижанова мұндай талап қазірдің өзінде бар екенін айтты. Дүкендердегі сөрелерінің 30 пайызында жергілікті өндірушінің өнімдері тұруы тиіс. Оның үстіне, ішкі сауда субъектілері отандық тауарларды  қол жетімді орындарға орналастыруға міндетті.

«Бұл барлығына бірдей қойылатын  талап. Талапты орындамағандарға әкімшілік жаза тағылады», - деп толықтырды бірінші вице-министр. - Қосымша сөрелерге келетін болсақ, мұнда мемлекеттік қолдау көрсетіледі. Мемлекеттік қолдауға ие болғандар 30 пайызға тағы 20-ны қосуға міндетті. Яғни сөрелердің 50 пайызында Қазақстанда өндірілген азық-түлік тауарлары және 20 пайызында азық-түлікке жатпайтын тауарлар болуы тиіс. Бұл отандық өндірушілерді қолдауға   мүмкіндік береді.

Сапар барысында Айжан Бижанова сондай-ақ «егістіктен сөреге дейін» тұжырымдамасы бойынша белсенді жұмыс істейтін және жергілікті фермерлердің өнімдерін сату үшін маңызды  алаң болып табылатын «Jailau» базарында болды. 2022 жылы ашылған базар өндірушілер мен тұтынушылар арасындағы өзара іс-қимыл үшін бірегей тұғырнама болып табылады, фермерлерге өз өнімдерін сатып алушыларға тікелей ұсынуға мүмкіндік береді.

«Jailau» өзін өңірдегі негізгі сауда нысаны ретінде танытты. Екі жыл ішінде фермерлер төрт миллиард теңгеден астам сомаға 4,5 мың тоннаға жуық өнім сатты, бұл ретте тауарлардың жартысын жергілікті көкөністер мен картоп құрайды. Орта есеппен алғанда базарға   аптасына бірнеше мың адам келеді, бұл оның сатып алушылар үшін де, сатушылар үшін де маңыздылығын көрсетеді.

Базардың басты артықшылықтарының бірі ауылшаруашылығы өнімдері үшін 100 тегін сауда орнын қамтитын жергілікті тауар өндірушілер үшін арнайы аймақ бар. Фермерлер өз өнімдерін арзан бағамен сату мүмкіндігіне ие - мұнда әлеуметтік тауарлардың құны басқа базарларға  қарағанда10-15% -ға төмен, ал мұндай тауарлардың бағасы қызылмен көрсетілген.

Сондай-ақ, базарда әр сенбі сайын Павлодар облысының ауыл шаруашылығы және кәсіпкерлік басқармаларымен бірлесіп өткізілетін жәрмеңкелер жүйесі жұмыс істейді. Жәрмеңкелер жергілікті тұрғындар мен туристер арасында үлкен сұранысқа ие.

Бүгінгі күні базарда қолда бар қойманы жаңғырту басталды, ол жылы сауда үй-жайына ауыстырылатын болады. Жыл соңына дейін жөндеу жұмыстары аяқталған соң, нарық 612 шаршы метрге ұлғаяды, бұл қосымша 58 сауда нүктесін орналастыруға мүмкіндік береді. Жаңғырту жобасының жалпы құны 244 миллион теңгені құрайды.

Ақпарат көзі: Министерство торговли и интеграции Республики Казахстан