Қазақстан халқы Ассамблеясы Кеңесінің мүшесі, «Вайнах» Қазақстан шешендері мен ингуштары қауымдастығының төрағасы Юсуп Келигов еліміздің Негізгі Заңы қандай құндылықтарды қамтитыны туралы толығырақ айтып берді, деп хабарлайды Астана әкімдігінің ресми сайты.

ҚХА құру – қоғамның сұрауына жауап

Егемен Қазақстанның Конституциясы 1995 жылы бүкілхалықтық референдумда қабылданды. Онда биліктің заң шығарушы, атқарушы және сот тармақтары бекітілді. Олардың жұмыс істеуі мемлекет пен қоғамдағы күштердің тепе-теңдігі мен қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.

Қазақстан халқы ассамблеясының бірегей институтын құру теңдік пен әлеуметтік әділеттілік қағидаттарына берілгендіктің көрінісі болды. Мемлекеттің тарихи қалыптасқан көпұлтты құрамы жағдайында бұл қоғамның сұранысына жауап беретін маңызды қадам болды.

Оның дамуына Конституцияның 33-бабында азаматтардың мемлекеттік органдарға сайлау және сайлану құқығы, сондай-ақ мемлекеттік қызметке тең қол жеткізу құқығы бекітілді. Бұдан басқа, Негізгі Заңның 19-бабына сәйкес Қазақстан азаматтары Ана тілі мен мәдениетін пайдалану, қарым-қатынас, тәрбие, оқыту және шығармашылық тілін еркін таңдау құқығын іске асырады.

Мемлекеттік биліктің жалғыз көзі – халық, Негізгі Заңның 3-бабында атап өтілген. Әртүрлі этностар өкілдерінің заң шығару қызметіне қатысу құқығы Конституцияның 50-бабымен қамтамасыз етілген.

Ассамблея – ЭКҰ үйлестірудің Бас штабы

2022 жылғы түзетулермен Парламент депутаттарының Ассамблеядан сандық құрамы өзгерді. Бұрын өкілді органда – Мәжілісте тоғыз адам болған. Енді 50-баптың 2-тармағына сәйкес Парламенттің жоғары палатасының он депутатының бесеуін Қазақстан халқы Ассамблеясының ұсынымдарын ескере отырып Президент тағайындайды.

Қазақстан халқы ассамблеясының ХХХІІІ сессиясында "бірлік. Құру. Прогресс " Мемлекет Басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев ҚХА-ны «Қоғамдық өзін-өзі ұйымдастырудың маңызды институты және этномәдени бірлестіктерді үйлестірудің Бас штабы» деп атады. Ол «Ассамблея барлық деңгейдегі және бағыттағы мемлекеттік құрылымдармен нәтижелі әріптестіктің үлгісін көрсетуі тиіс» деп атап өтті. Бұл тұрғыда мемлекеттік, азаматтық қоғам институттарымен, жергілікті атқарушы органдармен және мәслихаттармен этносаралық қатынастар саласындағы өзара іс-қимылды қалыптастыруда парламентшілерге ҚХА-дан шешуші рөл беріледі.

Жаңа Қазақстанның Контурлары

2022 жылғы 5 маусымдағы Республикалық референдум қорытындысы бойынша Конституцияға енгізілген соңғы түзетулер мемлекетті саяси жаңғырту және жаңа, әділ Қазақстан салу жөніндегі президенттік бастаманы заңды түрде ресімдеді.

Супер президенттік республикадан дамыған елдерде жұмыс істейтін басқарудың классикалық президенттік формасына көшу маңызды қадам болды. Саяси жүйеде бюджет қаражатының пайдаланылуын бақылауды жүзеге асыратын, жоғары аудиторлық Палатаның есептерін тыңдайтын Парламенттің рөлі күшейтілді.

Жаңа билік органдарының өкілеттіктері кеңейді. Адам құқықтары жөніндегі Уәкіл институты құрылды, оған жоғары құқықтық мәдениеттің талаптарына және жалпы әлемдік тенденцияларға жауап беретін құқықтық мәртебе берілді. Азаматтардың құқықтық қорғалуын күшейту, заңдылықты орнату үшін маңызды қадам Конституциялық соттың құрылуы болды.

Тұтастай алғанда, жаңартылған Конституцияда азаматтар алдындағы өз міндеттемелерін орындайтын мемлекеттің нақты контурлары айқындалған. Биліктің барлық тармақтары «мемлекет үшін адам емес, адам үшін мемлекет» қағидатын басшылыққа ала отырып, жаңа координаттар жүйесінде жұмыс істеді.

ҚХА ерікті ресурсы

Биыл қазақстандықтар үшін қиын жыл болды. Еліміздің бірнеше өңірінің елді мекендеріне қауіп төндірген көктемгі су тасқыны Үкіметтің қызметіне үлкен түзетулер енгізді. Қиын жағдайда құтқарушылар, әскери және еріктілер адамдарға көмекке келді.

Зардап шеккен азаматтарға өзінің қайырымдылық ресурсын қосқан Қазақстан халқы ассамблеясы айтарлықтай көмек көрсетті. ҚХА сессиясында Президент «этномәдени бірлестіктердің 12 мың еріктісі қайырымдылық және гуманитарлық көмек жинауға, эвакуациялауды ұйымдастыруға және азаматтарды ақпараттандыруға азаматтардың бірлігі мен өзара көмегін бейнелеуге қатысты» деп атап өтті.

Шындығында, әрқашан солай болды және солай болады. Ең күрделі сынақтардан өткен қазақстандықтар ең алдымен елдің үдемелі дамуының іргетасы болып саналатын бейбітшілікті, бірлік пен келісімді бағалайды.

Біздің Конституциямыз теңдік, достық, бейбітшілік және келісім қағидаттарына негізделген жаңа мемлекеттілік құратын көптеген этностардың бірлігінің көрінісі болды. Ол әрбір азаматтың әл-ауқатын жақсартуға бағытталған ішкі саяси тұрақтылықты, экономикалық дамуды қамтамасыз ететін қуатты шоғырландырушы фактор ретінде әрекет етеді.

Қазақстандықтарды мемлекеттік мереке – Конституция күнімен шын жүректен құттықтаймын! Отанымыздың игілігі үшін бейбітшілік, тұрақтылық, амандық және жасампаз даму тілеймін!

Ақпарат көзі: ГУ «Аппарат акима города Астана»