Энергетика министрлігі Жалпыұлттық инвестициялық жобалар пулына сәйкес, 17 трлн теңге сомасына 60 жоба әзірледі. Энергетика саласындағы инвестициялық жобалар экономиканың одан әрі өсуін қамтамасыз етуге, энергетикалық қауіпсіздік деңгейін арттыруға, жұмыс орындарын құруға, қоршаған ортаға теріс әсерді азайтуға, сондай-ақ энергетикалық нысандарда инновациялық технологияларды енгізуге бағытталған.

Инвестициялық жобалардың негізгі бағыттары жаңа энергоқуаттарды енгізу, газ өңдеу зауыттарын салу, отандық мұнай өңдеу зауыттарын кеңейту, жаңартылатын энергия көздері саласындағы жобалар, мұнай-газ химиясын дамыту және т.б. болып табылады.

Жоспарға сәйкес, оңтүстік өңірлерде орнатылған қуаты шамамен 2,3 ГВт газ генерациялау жобалары іске асырылуда. Атап айтқанда, Алматы ЖЭО-1 алаңында 250 МВт, Түркістан облысында 1000 МВт, Алматы ЖЭО-2 алаңында 600 МВт және Алматы ЖЭО-3 алаңында 450 МВт (544 МВт дейін) бу-газ қондырғыларын салу жобалары.

2024 жылы қуаты 500 МВт болатын Екібастұз ГРЭС-1-дегі бірінші энергия блокты қалпына келтіру бойынша ірі жобаның аяқталуы жоспарлануда.

Батыс Қазақстанның электр желілерін Біртұтас электр энергетикалық жүйесіне қосу жобасы бойынша жұмыстар жалғасады. Бұл жоба еліміздің энергетикалық қауіпсіздігін арттыруға және батыс өңірлердің газ қуатын елдің энергетикалық балансына қосуға мүмкіндік береді.

2035 жылға дейінгі қабылданған елдің Энергетикалық балансына сәйкес, жалпы қуаты шамамен 26 ГВт болатын жаңа қуаттарды іске қосу және қолданыстағы қуаттарды жаңғырту жобалары іске асырылады.

Өз ресурстық базасын ұлғайту мақсатында, инвестициялық жобалар пулына жаңа газ өңдеу зауыттарын салу жобалары да енгізілді. Осы жұмыс аясында Қарашығанақ кен орнында жылына 4 млрд м³ газ өңдеу зауытын салу жоспарлануда, оны 2028 жылы пайдалануға беру белгіленген.

2030 жылға қарай Қашаған кен орнында жаңа газ өңдеу зауытын іске қосу жоспарлануда. Қашаған газ өңдеу зауыты жобасы тауарлық газдың ресурстық базасын ұлғайтуға және шикі газдың қосымша көлемін өңдеуге бағытталған. Бұл зауыттың қуаты 2,5 млрд м³ болады. Өңделген шикі газдың күтілетін көлемі ішкі нарыққа жылына 1,93 млрд м³ дейін жеткізіледі.

Сонымен қатар, қазіргі уақытта Қашаған кен орнында қуаты 1 млрд м³ болатын газ өңдеу зауыты салынуда, оны 2026 жылдың II тоқсанында пайдалануға беру жоспарланған.

Мұнай өңдеу қуаттылығын 18 млн тоннадан 27 млн тоннаға дейін ұлғайту жұмыстары жүргізілуде. Атап айтқанда, Шымкент МӨЗ – 6 млн тоннадан 12 млн тоннаға дейін, Павлодар НХЗ – 5,5 млн тоннадан 8 млн тоннаға дейін, CaspiBitum – 1 млн тоннадан 1,5 млн тоннаға дейін.

Жаңартылатын энергия көздері саласындағы жобаларға ерекше назар аударылуда. 2023 жылы алғаш рет жоспарланған аукциондардың 5 жылдық кезеңінің болжамы көрсетілді. 2027 жылға дейінгі жалпы жоспарланған қуаттылық 6,7 ГВт-тан асады.

2027 жылдың соңына дейін 592 МВт жасыл генерацияны іске қосу жоспарлануда.

Министрлік бекіткен ұзақ мерзімді жоспардың нақты көлемдерімен бекітілуі инвесторларға ЖЭК жобаларына қаржыландыру, жалға алу, жобалау және қосу мәселелерін алдын ала шешуге мүмкіндік береді. Бұл капитал салымдарын азайтуға және аукционда алынған тарифтерге оң әсер етуге мүмкіндік береді.

Мұнай-газ химиясы саласында бутадиен және оның туындыларын өндіру қуаты жылына 339 мың тоннаға дейін, полиэтилен – 1250 мың тоннаға дейін және полиэтилентерефталат – 730 мың тоннаға дейін болатын 3 ірі жоба жүзеге асырылуда, жалпы сомасы шамамен 12,9 млрд АҚШ долларын құрайды.

Аталған жобаларды жүзеге асыру жоспарланған нарықтық механизмдердің инвестициялық бағдарланған мәртебесін толық ақтайды, сонымен қатар ұлттық мүдделер толық сақталады.

Айта кету керек, 2023 жылы ҚР Энергетика министрлігі жалпы сомасы 286,5 млрд теңге болатын 17 жобаны жүзеге асырды.

Ақпарат көзі: Министерство энергетики Республики Казахстан