Қазақстанда балалар мен ересектердің мүгедектігін төмендету мақсатында халықтың нысаналы топтарында ауруларды диагностикалау спектрі кеңеюде, жүкті әйелдерде генетикалық аурулар мен ұрықтың туа біткен даму кемістіктерін ерте анықтаудың қолжетімділігі артып келеді, деп хабарлады бүгін Денсаулық сақтау министрі Ақмарал Әлназарова.

«Қазақстандағы балалар мүгедектігінің құрылымы диагностиканың жаңа әдістерін жетілдіруге және енгізуге байланысты өзгерістерге ұшырады. Соңғы 7 жылдың ішінде ҚР-да туа біткен кемістіктер, деформациялар және хромосомалық ауытқулардың санаттары бойынша мүгедектік 5,2%-ға, нерв жүйесінің аурулары 1,7%-ға төмендеді», - деп атап өтті ведомство басшысы.

Сонымен қатар, нервтік-психикалық аурулар балалар мүгедектігі құрылымында жиі кездесетін диагноздардың біріне айналды. Бұл аутизмді ерте анықтау үшін диагностикалық скринингті енгізуге, аутизм спектрінің бұзылыстарын диагностикалау мен емдеудің клиникалық хаттамасын бекітуге байланысты.

Ол 2025 жылдан бастап Қазақстанда 16-17 жас аралығындағы жасөспірім қыздарға жұлын-бұлшықет атрофиясы ауруына скрининг енгізу жоспарланып отырғанын хабарлады.

Сонымен қатар, ағымдағы жылдың 1 наурызынан бастап генетикалық аурулар мен туа біткен ақауларды ерте анықтаудың қолжетімділігін жақсарту үшін еліміздің 10 өңірінде «бір күндік клиника» ашылды, онда 23 мыңнан астам жүкті әйел тексеруден өтті. Ағымдағы жылы пациенттерді емдеу тиімділігіне мониторинг жүргізу және бағалау үшін Орфандық ауруларды үйлестірудің республикалық орталығы құрылды.

50 жастан 70 жасқа дейінгі ер адамдар үшін ми қан айналымының жіті бұзылулары мен миокард инфарктісінің жиілігін төмендету мақсатында келесі жылдан бастап барлық сақтандырылған азаматтар үшін амбулаториялық коронарография және брахиоцефалдық тамырлардың УДЗ енгізіледі. Бұл тексеруден екі жылда бір рет өтуге болады.

Медициналық-санитариялық алғашқы көмек (МСАК) деңгейінде созылмалы инфекциялық емес аурулардың асқынуларын ерте диагностикалау және алдын алу үшін жыл сайын 3,4 миллион ересек қазақстандық ҚЖА, қант диабеті, онкологияға скринингтен өтеді.

Денсаулық сақтау министрлігінің басшысы атап өткендей, скрининг нәтижесінде анықталған барлық аурулар бойынша одан әрі емдеу жүргізіледі, пациенттер динамикалық бақылаумен және тегін амбулаториялық дәрі-дәрмектермен қамтамасыз етіледі.

ҚР Денсаулық сақтау министрлігі созылмалы инфекциялық емес аурулардың даму қаупі факторларын төмендету бойынша жүйелі жұмыс жүргізуде. Мәселен, 2024 жылдан бастап 21 жасқа дейінгі адамдарға энергетикалық сусындарды сатуға тыйым салу және шектеулер енгізілді.

«Паллиативтік көмектің қолжетімділігі мен сапасын қамтамасыз ету үшін 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап біз осы медициналық қызметтердің тарифтерін 33%-ға арттырамыз және паллиативтік қызметті қаржыландыру 42%-ға өседі. Сондай-ақ, 2025 жылдан бастап созылмалы инфекциялық емес аурулардың асқынуларын ерте анықтау және алдын алу бойынша медициналық - санитариялық алғашқы көмектің сапасын бағалаудың жаңа моделі енгізілуде, бұл балалар мен ересектердің арасындағы мүгедектікті азайтуға мүмкіндік береді», - деді министр.

Соңғы жылдары көптеген елдерде мүгедектіктің өсу үрдісі байқалды, бұл демографиялық өзгерістерге, халықтың қартаюына және диагностиканың жақсаруына байланысты.

Ақпарат көзі: Министерство здравоохранения Республики Казахстан