Республикасы Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігінің Алматы қаласы бойынша департаменті Өңірлік коммуникациялар қызметінің брифингінде 2024 жылдың 9 айындағы жұмысты қорытындылады. Департамент басшысының орынбасары Еркебай Әбдубакиев жүргізілген тергеулерге, тауар нарықтарын талдауға және бизнес үшін кедергілерді жоюға баса назар аудара отырып, негізгі нәтижелерді атап өтті.

         Департамент жұмысының негізгі қорытындылары

Есепті кезеңде департамент Алматының негізгі нарықтарындағы бәсекелестіктің жай-күйіне 23 талдауды аяқтады. Олардың қатарында тұрақ, көлік бөлісу, бөлшек сауда, мұнай битумы, телекоммуникация, электр энергиясы және тіркелген Интернет нарықтары бар. Нәтижесінде 34 доминант және 2 монополист анықталды. Сондай-ақ 2,2 млрд теңге сомасына айыппұл салынды, оның ішінде 1,3 млрд теңгеден астамы өндірілді.

Жұмыс барысында департаментпен 14 хабарлама, 9 ұйғарым енгізіліп, 9 тергеу аяқталды. Монополияға қарсы заңнаманы бұзғаны үшін барлығы 18 әкімшілік іс қозғалды, олардың ішінде:

Үстем жағдайды теріс пайдаланумен байланысты 16 бұзушылық (ҚР КК 174-бабы); 6 бәсекелестікке қарсы келісім (ҚР КК 169-бабы); Жосықсыз бәсекелестіктің 5 фактісі (ҚР КК 177-бабы); 3 келісілген бәсекелестікке қарсы іс-қимыл (ҚР КК 170-бабы); Мемлекеттік ұйымдардың бәсекелестікке қарсы әрекеттерінің 2 жағдайы.

         Тергеу қорытындысы бойынша «Petrosun» ЖШС компаниясы жекелеген сатып алушыларға дизель отынын жеткізуді шектей отырып, мұнай өнімдерін көтерме саудада өткізу нарығындағы үстем жағдайды теріс пайдаланғаны анықталды. Сот Департаменттің қорытындысын негізді деп таныды және «Petrosun» ЖШС 875 млн теңгеге айыппұл салды. Сот шешімі әлі заңды күшіне енген жоқ.

Сонымен қатар, департамент шарттық міндеттемелерді бұзғаны үшін «Алматыгаз» абоненттік есеп айырысу орталығы» ЖШС-не қарсы әкімшілік іс қозғады. Компания қызмет көрсетпестен үй ішіндегі газ жабдықтарына қызмет көрсету үшін ақы алды. Сот компанияға 83,8 млн теңгеге айыппұл салды, айыппұл төленді, ал болашақта төлем тек қызмет көрсету фактісі бойынша алынады.

         Тергеу нәтижесінде Департамент қызметкерлері «Алатау Жарық Компаниясы» АҚ электр қуатын қайта қосу қызметтерінің құнын арттыру фактілерін растады. Департаменттің ұйғарымы бойынша компания 2024 жылғы 1 мамырдан бастап қызмет құнын 20% — ға төмендетті: жеке тұлғалар үшін-10 269 теңгеден 8 203 теңгеге дейін, заңды тұлғалар үшін -17 321 теңгеден 13 836 теңгеге дейін.

         Кедергілерді жою және бәсекелестікті дамыту

         Департамент электр энергиясын есепке алу аспаптары нарығындағы кедергілерді жою бойынша жұмыс жүргізді, бұл жаңа ойыншылардың пайда болуына және есептегіштерді көтерме сату бағасының 15% - ға төмендеуіне әкелді.

         «Сондай-ақ мемлекеттік кәсіпорындар құру туралы 3 өтініш қаралды, олардың арасында екі балабақша мен ерте араласу Орталығы бар. Қызмет түрлерін заңнамаға сәйкес келтіру талабымен «Алматы Тазалық» МКК және «Алматыбасжоспары» ҒЗИ» ЖШС мекенжайына 2 ұйғарым енгізілді. Екі кәсіпорын да сәйкес келмейтін қызметті тоқтатты. Біз Алматы қаласының экономикасындағы бәсекелестікті дамыту және кедергілерді жою бойынша кешенді жұмысты жалғастырамыз», - деді Еркебай Әбдубакиев.

         БҚДАД келісілмеген қызмет түрлерін жүзеге асыру тұрғысынан Мемлекеттік кәсіпорындардың мониторингін жалғастыруда. Заңнаманы бұзған кәсіпорындарға 2 ұйғарым берілді, бұл бәсекелестіктің дамуын күшейтуге және әртүрлі секторлардағы монополиядан арылтуға мүмкіндік береді.

Ақпарат көзі: Агентство по защите и развитию конкуренции Республики Казахстан