2024 жылғы 28-30 қыркүйекте ҚР ОСК Төрағасы Нұрлан Әбдіров Австрия Республикасы Сыртқы істер министрлігінің ЕҚЫҰ департаментінің шақыруымен Австрияға барып, 28-ші шақырылымдағы Австрия Ұлттық кеңесінің мүшелерін сайлауды байқауға қатысты. Қазақстан үшін бұл Батыс Еуропадағы сайлауды байқаудың алғашқы тәжірибесі.

Сапар аясында 28 қыркүйекте Нұрлан Әбдіров халықаралық байқаушылар делегациялары үшін Австрия Ішкі істер министрлігінің Сайлау мәселелері жөніндегі департамент басшысы Грегор Венданың брифингіне қатысты.

Кейін олардың екіжақты форматта кездесуі өтті.

Қазақстан өкілдерінің Австриядағы сайлауды байқауға қатысуының маңыздылығын атап өтіп, ҚР ОСК басшысы халықаралық байқаушылар үшін қолайлы жағдай жасау және сапардың мазмұнды бағдарламасы үшін ризашылығын білдірді. Ол сондай-ақ Австрия азаматтарының Қазақстан Республикасындағы сайлауды байқауға қатысуын жоғары бағалайтынын атап өтті. Айта кету керек, 2022 жылғы 20 қарашада өткен Қазақстан Республикасы Президентінің кезектен тыс сайлауына ДИАҚБ ЕҚЫҰ Миссиясына Австрия өкілі қатысты. 2023 жылғы 19 наурызда Қазақстан Республикасы Парламентінің төменгі палатасының (Мәжіліс) кезектен тыс сайлауына ЕҚЫҰ ДИАҚБ Миссиясының құрамында Австрияның жеті байқаушысы, сондай-ақ Австрия институтының еуропалық саясат және қауіпсіздік саясаты жөніндегі басқарма мүшесі доктор Мартин Саждик қатысты.

«Қазақстан Республикасы беделді халықаралық ұйымдардың белсенді мүшесі бола отырып, еркін және бәсекелестік сайлау өткізу бойынша өзіне қабылдаған барлық міндеттемелерді нақты ұстанады. Сайлау біздің елімізде ұлттық заңнамаға сәйкес ашықтық, айқындық жағдайында өтеді. Біз өз қызметімізде үкіметтік емес ұйымдарда, партияларда, азаматтарда тығыз өзара іс-қимыл жасай отырып, жариялылық қағидатын қатаң ұстанамыз», - деді Нұрлан Әбдіров. Ол сондай-ақ Грегор Вендаға Президент Қасым-Жомарт Тоқаев бастамашылық еткен және 2022 жылғы республикалық референдум қорытындысы бойынша халық қолдаған 2022 жылғы конституциялық реформаға байланысты Қазақстандағы маңызды саяси оқиғалар туралы хабардар етті. 30 жыл ішінде елімізде 39 елдік сайлау науқаны өткенін атап өтті, оған Қазақстан өзінің халықаралық міндеттемелеріне сәйкес ДИАҚБ ЕҚЫҰ үнемі шақырады.

ОСК Төрағасы сапар барысында Австрия Республикасы ІІМ Сайлау мәселелері жөніндегі департаментімен өзара түсіністік туралы екіжақты меморандум қол кою мүмкіндігін қарастыру туралы ұсыныс айтты.

        29 қыркүйекте қазақстандық Ортсайлаукомның басшысы дауыс беруге арналған бес учаскеге барып, дауыс беру барысы мен дауыстарды санауды байқады. 

30 қыркүйекте Нұрлан Әбдіров Парламент депутаты Гарольд Трохпен және Австрия Сыртқы істер министрлігінің Орталық Азия департаментінің директоры Герхард Зайлермен кездесті.

Кездесулерде ОСК Төрағасы әріптестеріне 2024 жылғы 6 қазанға белгіленген Қазақстанда АЭС салу жөніндегі референдумға дайындық барысы, референдум заңнамасын жаңарту бойынша жүргізілген жұмыстар туралы хабардар етті, сондай-ақ елімізде өткізілген сайлау саласындағы саяси реформаларға егжей-тегжейлі тоқталды.

«Қазақстан Республикасының Орталық сайлау комиссиясы демократиялық институттар және адам құқықтары жөніндегі бюромен (ДИАҚБ) және ЕҚЫҰ-ның Астанадағы бағдарламалар офисімен тұрақты және сындарлы өзара іс-қимылда. ДИАҚБ ЕҚЫҰ-мен жүйелі ынтымақтастығымызды дамыта отырып, біздің кездесулеріміз соңғы жылдары тұрақты болып, тұрақты консультациялар режиміне көшкенін қуана атап өтемін. ДИАҚБ ЕҚЫҰ миссияларының бағалау құжаттарының біз үшін маңыздылығы туралы айта кетейік. Біз өз жұмысымызда Миссия ұсынымдарын мұқият зерттеп, ескереміз. Біз оларды мұқият зерттеп, жұмысымызда ескереміз. Сонымен қатар, бізде ҚР ОСК жанындағы Сарапшылық кеңестің алаңында сайлау мен референдумдарды байқау қорытындылары бойынша ДИАҚБ Миссияларының Есептерін ашық талқылауға шығару дәстүрі қалыптасты.

Кеңес 2022 жылы құрылды, оның құрамына конституциялық және басқа да құқық салаларының белгілі ғалымдары, беделді қоғам қайраткерлері, ҮЕҰ өкілдері және сайлау саласының практиктері кіреді. Бұл пікірталастар үлкен қоғамдық қызығушылық тудыратыны сөзсіз», - деді Нұрлан Әбдіров.

ҚР ОСК басшысы өткен жылдың желтоқсан айында Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясының 30 жылдығына арналған «Конституциялық реформа және сайлау жүйесі» атты халықаралық ғылыми-практикалық конференция туралы айтып берді. Конференция демократия, ашық диалог, тәжірибе алмасу және халықаралық ынтымақтастықты нығайту жолында еліміздегі өзгерістерді жариялау үшін жақсы платформа болды.

ҚР ОСК бастамасымен жарияланған ағылшын тіліндегі электоралдық тақырыптағы кітаптар австриялық әріптестерге таныстырылды.

Ол ҚР ОСК халықаралық сайлау тәжірибесі мен сайлау және референдумдар туралы заңнаманы болашақта біздің жағдайымызға бейімделу мүмкіндігі үшін белсенді зерттеп жатқанын атап өтті.

Австриядағы сайлау процесінің ерекшелігі – пошта арқылы алдын-ала дауыс беру, сондай-ақ сайлау күні тек сайлау бюллетеньдері бойынша учаскелерде дауыс беру.

Кездесу соңында Нұрлан Әбдіров әріптестеріне Қазақстандағы сайлау процестеріне қызығушылықтары үшін алғыс айтып, ынтымақтастықты одан әрі нығайтуға үміт білдірді.

Жалпы, бұл сапар ҚР ОСК-ның Еуропалық одақ елдеріндегі әріптестерімен байланысын кеңейтудің қалыптасқан тәжірибесінің қисынды жалғасы болып табылады.

Ақпарат көзі: Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясы