Бұл туралы 5 желтоқсанда Үрімші қаласында өткен үшжақты кездесуде Қазақстанның вице-премьері Серік Жұманғарин, ШҰАА Ма Синжуй парткомының хатшысы және Гонконг САР (ҚХР) коммерция және экономикалық даму хатшысы Алджернон Яу келісті. Алғаш рет Қазақстан, ШҰАА және Гонконг арасындағы ынтымақтастықты дамыту перспективалары жоғары деңгейде талқыланды.  

Осы жылдың маусым айында екіжақты кездесуде Қазақстанның Гонконгпен ынтымақтастығын жолға қою идеясын Шыңжаң-Ұйғыр автономиялық ауданы партия комитетінің хатшысы Ма Синжуй Серік Жұманғаринге ұсынды. Идеяны қабылдаудың нәтижесі Үрімші қаласындағы үшжақты кездесу болды.  5 желтоқсанда Ма Синжуйдің кездесуінде атап өткендей, ШҰАА Қазақстанды ҚХР-ның екі өңірімен байланыстыратын көпір, «Бір белдеу — бір жол» бастамасын іске асырудағы маңызды тораптар болуға дайын. 

«Қазақстан Еуропа мен Азияны біріктіретін маңызды көлік торабы болып табылады. Бұл Орталық Азиядағы ең ірі экономика және ауданы бойынша ел. Гонконг құрлықтық Қытайдың үлкен артықшылықтары мен қолдауына ие, маңызды сауда және логистикалық орталық болып табылады, көптеген елдермен шектеседі. Біз қолданыстағы ынтымақтастық алаңдарына сүйене отырып, өзара іс-қимыл тетігін, стратегиялық және практикалық ынтымақтастық нүктесін құра аламыз. Мұның бәрі бізге инвестицияларды ұлғайтуға, қаржы саласында, энергетика, ауыл шаруашылығы саласында ынтымақтасуға, логистиканың тиімділігін арттыруға, білім беруде, денсаулық сақтауда, туризмде, ғылыми зерттеулерде, академиялық алмасуларда гуманитарлық-мәдени ынтымақтастықты күшейтуге мүмкіндік береді», — деп атап өтті Ма Синжуй.

Өз тарапынан Қазақстан Премьер-министрінің орынбасары Серік Жұманғарин үшжақты кездесу өзара іс-қимыл мен өңіраралық өнеркәсіптік кооперация үшін бірегей перспективалар ашатынын атап өтті.

«Қытай Қазақстан экономикасындағы ірі инвесторлардың бірі болып табылады. Қытай капиталының қатысуымен өнеркәсіптің түрлі салаларында жалпы сомасы $38 млрд-тан асатын 145-ке жуық инвестициялық жоба іске асырылуда. Қазақстан аумағында 5 мыңға жуық бірлескен кәсіпорын жұмыс істейді. Инвестициялық және сауда-экономикалық ынтымақтастықты жандандыру бойынша нақты ұсыныстар әзірлеумен айналысатын Қазақстан-ШҰАА-Гонконг ынтымақтастық кеңесін құруды ұсынамыз. Кеңестің алғашқы кездесуін келесі жылы Қазақстанда ұйымдастыруды ұсынамын», —  деді Серік Жұманғарин.

Өзара іс-қимылдың перспективалық бағыттары ретінде өзара сауданы, көліктік-логистикалық ынтымақтастықты, қаржыны, жаңа технологияларды, туризмді, ғылым мен білім беруді нығайту жөніндегі шаралар белгіленді. Сондай-ақ Қазақстанның вице-премьері Қазақстан аумағында Гонконг капиталының қатысуымен, әсіресе агросекторды терең өңдеу саласында бірлескен өндірістер құруды ұсынды.

«Біз өңірдегі және әлемдегі астық және майлы өнімдердің ірі экспорттаушыларымыз, мал шаруашылығы өнімдерінің экспорты өсуде. Гонконг және ШҰАА кәсіпорындарын Қазақстанда қазақстандық ауыл шаруашылығы шикізатын терең өңдеу және Гонконг пен үлкен Шығанақ аймағына экспортқа жіберуге болатын тамақ өнімдерін өндіру бойынша бірлескен жобаларды іске асыруға шақырамыз. Қазақстан, ШҰАА және Гонконг аумақтарындағы бірлескен жобаларды жүйелі қаржыландыру үшін штаб-пәтері Үрімші немесе Гонконгта бірлескен инвестициялық қор құруды ұсынамыз», — деді С. Жұманғарин.

Өнімділікті арттыру үшін өсімдіктердің тұрақты сорттары мен технологияларын әзірлеу бойынша Қазақстанда бірлескен ғылыми-зерттеу орталығын құру туралы ұсыныс айтылды. Қазақстандық компаниялар тарапынан Гонконгқа, Оңтүстік-Шығыс Азияға, Үлкен шығанаққа, Оңтүстік-Шығыс Қытайға ауыл шаруашылығы экологиялық таза өнімдерін жеткізуге дайындық бар.

Бірлескен туризмді дамытуға ерекше көңіл бөлінді. Ма Синжуй үш тарапқа Үрімшіге барған кезде Гонконгтан келген туристерге бір мезгілде Қазақстанға келуге мүмкіндік беретін бірлескен туристік маршруттар әзірлеуді ұсынды. Ол үшін «Қазақстан-ШҰАА-Гонконг» тұрақты авиациялық және құрлықтық көлік маршруттарын қалыптастыру ұсынылды.

Өз тарапынан Алджернон Яу Гонконгтың қаржы орталықтары арасында әлемде 3-орында тұрғанын атап өтті. Авиациялық хаб бүкіл әлем бойынша 200-ден астам нүктені қалай байланыстырады. Гонконгтың солтүстігінде хайтекті дамыту жоспарлары бар.

«Біз Гонконгта тіркелген қазақстандық кәсіпорындарды құптаймыз. Олар Гонконг компанияларымен Үлкен шығанақ нарықтарына бірдей қол жеткізуді қамтамасыз етті. Гонконгтың ASEAN елдерімен үлкен байланысы бар, егер қазақстандық кәсіпорындар олармен ынтымақтастыққа мүдделі болса, оны Гонконг арқылы жасай алады», — деді ол.

Алджернон Яу Қазақстанмен Инвестицияларды көтермелеу және өзара қорғау туралы тез арада келісім жасасуға үміт білдірді. Серік Жұманғарин Қазақстан Үкіметі осы құжат бойынша белсенді жұмыс жүргізіп жатқанын хабарлады.

Сонымен қатар қазақстандық тарап электрондық коммерцияны дамытуға және Гонконгтың Азиядағы ең ірі электрондық коммерция нарықтарының бірі ретіндегі тәжірибесіне қызығушылық танытты.

«Біз "Цифрлық Жібек жолы" бастамасын бірлесіп іске асыруға мүдделіміз. Бізде Қытайдың электронды сауда алаңдарында ұлттық павильондар құру бойынша өзара іс-қимылдың оң тәжірибесі бар және олардың көбеюіне мүдделіміз. Сондай-ақ  Қазақстанға Гонконг қор биржасының тәжірибесі өте қызықты. Біз Гонконг қор биржасының өкілдерін Қазақстанға тәжірибе алмасуға шақырғымыз келеді», — деп атап өтті Серік Жұмағарин.

Ақпарат көзі: Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан