Конституциялық Сотқа азаматтан Қылмыстық-процестік кодекстің 94-бабы бірінші бөлігінің 3) тармағының Конституцияға сәйкестігін қарау туралы өтініш келіп түсті.

Дауланып отырған норма қылмыстық іс бойынша іс жүргізуге қорғаушыға, сондай-ақ жәбірленушінің (жеке айыптаушының), азаматтық талапкердің, азаматтық жауапкердің өкіліне қатысуға, егер ол қорғаушымен не сенім білдірушімен қарама-қарсы мүдделері бар адамға заң көмегін көрсетсе немесе бұрын көрсеткен болса, сол сияқты осындай адамдармен туыстық немесе өзге де жеке тәуелділік қатынастарында болса тыйым салуды белгілейді.

Өтініш берушінің пікірі: норма қылмыстық қудалау органдарының қызметкерлері тарапынан өкілеттіктерді асыра пайдалану үшін жағдай жасайды және оның білікті заң көмегін алуына конституциялық құқығын бұзады.

Сарапшының пікірі: адвокат пен қорғаушының жеке тәуелділік қатынастары заң нормалары мен адвокаттық әдеп ережелерін бұзуға мүмкіндік тудырады,  өйткені оның қорғаушының мүдделеріне қарсы қандай да бір іс-қимыл жасауға және өзіне тиесілі құқықтарды жүзеге асыруға кедергі келтіруге құқығы жоқ; қорғаушының ұстанымына қайшы, оның қылмыстық құқық бұзушылыққа қатысы бар екенін және оны жасағаны үшін кінәлі екенін мойындауға, қорғаушының жәбірленушімен татуласқаны туралы мәлімдеуге; азаматтық талапты мойындау; қорғаушыға берілген шағымдар мен өтініштерді кері қайтарып алу; заң көмегіне жүгінуге және оны жүзеге асыруға байланысты өзіне белгілі болған мәліметтерді жария ету. Мұндай жеке тәуелділік қорғаушының позициясына, оның қорғаушымен қорғаныс бағыты мен тактикасын таңдауда, өзіне жүктелген қорғаныс функциясын адал, объективті және кәсіби орындауда ынтымақтастығына күмән тудырады. Осылайша, сарапшының пікірінше, ҚР ҚПК 94-бабының 1-бөлігінің 3) тармақшасы негізінде қорғаушыны қарсылық білдіру күдіктінің 3-тармағында көзделген конституциялық құқығын бұзбайды. ҚР Конституциясының 13-бабында әркімнің білікті заң көмегін алуға құқығы бар.

Өтінішті қарау жөніндегі отырысқа қатысқандар: өтініш берушінің адвокаты, Әділет министрлігінің, Бас прокуратураның, республикалық адвокаттар және заң консультанттары алқаларының өкілдері және сарапшы.

Судья-баяндамашы: Нұрмұханов Б.М.

Конституциялық Соттың қорытынды шешімі Конституциялық (https://www.gov.kz/memleket/entities/ksrk/activities/directions?lang=kk) заңның 65-бабына сәйкес соттың ресми сайтында және «Егемен Қазақстан», «Казахстанская правда» газеттерінде жарияланатын болады.

Телеграмм КС -

Ақпарат көзі: Қазақстан Республикасының Конституциялық Соты