Адам құқықтары жөніндегі уәкіл Артур Ластаев Омбудсмендердің Еуразиялық альянсының IX отырысына қатысты.

Кездесудің тақырыбы қоғамды цифрландыру жағдайында адам құқықтарын қорғаудың өзекті мәселелері бойынша озық тәжірибе алмасуға арналған.

Жиында сөз алған Артур Ластаев цифрлық технологиялар барлық салаға еніп, өмірді айтарлықтай жеңілдеткенімен, оның адам құқығына қауіп төндіретін кемшілігі де бар екенін атап өтті. Кибералаяқтық, жеке бас деректерін ұрлау, жеке өмірге қол сұғушылық, сондай-ақ киберқорқыту, зорлық-зомбылық және онлайн қудалау – бәрі де жоғары алаңдаушылық туғызатын проблемалар.

Біріншіден, бұл, әрине, жеке өмірге қол сұғылмаушылық, сөз бостандығы – қасақана жалған ақпарат немесе зорлық-зомбылыққа, экстремизмге, терроризмге, кемсітушілікке шақыруларды тарату қаупі артқан кезде аса маңызды. Сонымен қатар, Омбудсменнің айтуынша, цифрландыру техникалық ақаулар туа қалған жағдайда азаматтардың дер кезінде медициналық көмек немесе сапалы білім ала алмауына, яғни құқықтарына да әсер етеді.

«Цифрландыру дәуірінде адам құқықтарын қорғаудың өзектілігі артып келеді. Қазақстан бұл бағытта белсенді жұмыс істеуде. Бүгінгі таңда жеке деректерді қорғау және ақпаратқа қол жеткізу, сондай-ақ балаларды жағымсыз контенттен қорғау бойынша барлық қажетті заңдар қабылданды. Сандық технологияларды пайдалана отырып, жеке деректер мен басқа да құқықтарды бұзғаны үшін азаматтық, әкімшілік немесе қылмыстық жауапкершілік белгіленеді», - деді Адам құқықтары жөніндегі уәкіл.

Сонымен қатар, Артур Ластаев IT-технологиялардың қарқынды дамуын ескере отырып, бұл саладағы заңнаманы да жаңғырту және жүйелеу қажеттігін баса айтты. Осыған байланысты Омбудсмен барлық іргелі цифрлық құқықтарды бекітетін шоғырландырылған акт құруды ұсынды.

Артур Ластаев IT-технологиялар саласындағы адам құқықтарын қорғау мәселесін тек заңнамалық және ұйымдастырушылық шаралармен шешуге болмайтынын да айтты. Сондықтан қоғамның цифрлық сауаттылығын арттыру маңызды қадам болып табылады.

Қорытындылай келе, Адам құқықтары жөніндегі уәкіл цифрлық шындық адам құқықтары жөніндегі конституциялық негіздің аясына жатуы және ІТ саланың ауқымын кеңейту мен адамның негізгі құқықтарын қорғау арасындағы оңтайлы тепе-теңдікті табуға тиіс екенін атап өтті.

Ақпарат көзі: Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл